Şimdiye kadar, kim bilir kaç hayvan yükü kitap okudun? Ne anladın? Hiç değil mi? İnsanların bilgisi nedir? Bencilliklerimiz ve zevklerimiz ihtiyaç olan sanatlara ait şeylerden ibarettir. Peki ama hak ve hakikata dair ne biliyorlar? Hiç! Aklî denklem ile hakkı itiraf etmek mümkündür. Fakat bilmek, anlamak mümkün mü? Ne konuşalım? Harflerden meydana gelen dizi ile hikmetin esası bilinir mi?
FiLİBELİ AHMET HİLMİ - Amak-ı Hayâl
Filibe'den bahsedip de Filibeli Ahmet Hilmi'yi anmadan olur mu?
Aslında Ahmet Hilmi ve ünlü eseri Amak-ı Hayâl ( Hayâlin Derinlikleri)
üzerine ayrı bir şeyler yazmalı ama merak edenler için pek çok bilgi var
bu eser ve yazarı üstüne.
Meraklısı için çok kaliteli bir çizgi romanı bile var eserin.
Filibe, yeni ismiyle Plovdiv, en eski ismiyle Philippopolis.
Makenyalı Philippe'in şehri.
Bizler için 14, yüzyıldan beri Filibe.
Bu şehirle bir biçimde tanışıklığımız vardır.
Kulağımıza illa ki bir yerlerden çalınmıştır bu isim.
Gidip görmesek de ayak basmamış olsak da Filibe
bizler için ismini kuytuda sakladığımız bir şehir.
Avrupa ile Asya arasındaki köprü, kültür şehri, ticaret merkezi
askeri bir kavşak noktası.
Bu yüzden tarih boyunca önemini korumuş.
Şehirlerin tarih boyunca değişik isimleri olmuştur.
Bazen dini kimi de siyasi sebeplerle ismi değiştirilen şehirler
belki ruhundan bir şey kaybetmez ama yeni ismiyle de bir hissiyat uyandırmaz.
İşte 14.yüzyılda Osmanlılar tarafından alındığında ismi değiştirilmemiş bu şehrin.
Tıpkı Aya Sofya gibi.
Filibe Kral Filip'in şehri.
Filibe'yi Muradiye yapsaydı 1. Murat yapamaz mıydı?
Ben yaptım oldu derdi.
Mühür kimse Süleyman odurculara meylederek.
Ama yapmamış, iyi ki de yapmamış.
Yüzyıllarca bir bilim ve edebiyat şehri olmuş Filibe.
Amak-ı Hayâl isimli eser bir felsefeciler geçidi gibidir.
Çağının, dünyayı ve hayatı anlamaya dair ne kadar
filozof ve eser varsa üstüne düşünülmüştür bu eserde.
Filibe'nin dar sokakları Trak, Helenistik, Roma, Pers, Yunan , Osmanlı
kültürünün resmi geçidine sahne olur.
Eski şehir merkezini, konaklar arasında keşfederken
Arnavut kaldırımlarına odaklanır ve önünüze bakma ihtiyacı duyarsınız.
Adımlarınızı taşlara göre ayarlamanız gerekir
ve attığınız adıma dikkat etmek zorunda kalırsınız.
Rengarenk konaklarda Hristiyan, Musevi , Bulgar Ortodoks
ve Müslüman Türk nüfusun bir arada yaşamış olduklarını öğrenirsiniz.
Bir yanda Roma Tiyatrosu, bir yanda Lamartine Evi, Kutsal Meryem Kilisesi,
Konstantin ve Helena Kilisesi ve restorasyon geçirerek müze haline gelmiş olan
onlarca Konak.
Bir şehre ruhunu veren o şehirde yaşananlardır.
Ağır travmalar yaşayan şehirler de insanlar gibi bunu hafızasında taşır.
Filibe'de böyle bir şey yoktur.
Filibe yüzlerce sene hiç işgal yağma vb bir sıkıntı çekmemiştir.
Su gibi akıp giden bir şehir, özgür barışçı hayattan keyif alan insanlar.
Geçmişin tapusu geleceğin kapısı.
Geçmişte ne yaşadıysa şehir geleceği de öyle biçimlenir.
Şimdi de kültürün ve sanatın ön planda olduğu bir şehirdir Filibe.
2019 Avrupa kültür başkenti seçilmiş.
İsmini anmak dahi ruhumuzu rahatlatır.
Bizi alıp Hayâlin derinliklerine götürür.
Tıpkı hakikatin peşinde koşup duran genç Raci misali
kaldırımları arşınlarken bir köşede Aynalı Baba'ya rastlayacakmış gibi
bir hissiyat kaplar içinizi.
Seni sana gösterecek bir ayna.
İşte Aynalı Baba'nın sırrı.
Her şehirde bulmak mümkün değildir o aynayı.
Niceleri o aynanın peşinde belde belde gezmiş ömürlerini tüketmiştir.
İşte bazı şehirler ve bazı insanlar şanslıdır bu kulvarda.
Ne demişler her arayan bulamaz ama bulanlar ancak arayanlardır.
Bir gün Filibe'ye yolunuz düşerse siz de Arnavut kaldırımlarında yürürken
arada başınızı kaldırıp sağa sola bakmayı da ihmal etmeyin.
Kim bilir dar sokaklardan birinde yürürken
tıpkı Raci'nin rastladığı gibi Aynalı Baba'ya rastlayıverirsiniz.
Sizi size gösteren aynasında
Hakikatinizi görüverirsiniz
Neden olmasın ?
Nasılsa her şey birden bire olmuyor mu hayatta?
Bir sonraki yazıda buluşmak üzere
kalın sağlıcakla...
Comments